Haserrearen begirada

Amaia Alvarez Uria

Hogeita hamar urte

Aurreko astearen hondarrean Xabier Arakistainek eta Maura Reillyk komisariatutako arte feministari buruzko erakusketarekin lotutako jardunaldiak egon ziren Gasteizen. Bai Montehermosoko kulturunean dagoen erakusketak baita jardunaldiek ere izen bera dute: Haserrearen begirada/La mirada iracunda. Izen hau Amelia Valcarcelek erabili zuen 1996an idatzi zuen La política de las mujeres liburuan. Bertan emakume askori gertatzen zaiena azaltzen du izendapen honen bidez; emakume hauek euren bizitzako lehen hogeita hamar urtetan bizi izan dira “berdintasunaren lilura” barneratuta eta halako batean lanean aurrera egiteko oztopoa aurkitu dute: “kristalezko sabaia”. Momentu honetan konturatzen dira errealitatean “desberdintasun” egoeran daudela eta haserre erantzuten dute. Hau artistei ere gertatzen zaie eta hori erakutsi nahi izan dute bi jarduera hauetan.

Jardunaldietan ikusi eta entzun ditugunetatik bi kontu azpimarratuko nituzke: alde batetik arte feministaren sorrera edo loraldia egon zela duela hogeita hamar urte baino gehiago AEBetan eta harrigarria da gaur arte itxaron behar izana Arakisen eskutik Euskal Herrian hau ezagutzen hasteko (hemen izan diren erakusketa handienak edo ezagunenak aipatzearren aurreko udan Bilbora Kiss kiss bang bang ekarri zigun Arakisek, blog honetan bertan egin genuen kronikatxoa, eta urtarrilaren amaieran Gasteizen aurkeztu berri digu orain komentatzen ari garen Haserrearen begirada). Arte feministaren ale batzuk ezagutzeko aukera izan genuen aurreko asteko hitzaldi sorta honen bidez (AEBetatik eta Europako herri batzuetatik etorri ziren artista batzuk euren lanaren berri ematera eta panorama anitza eta iradokitzailea egin ziguten belaunaldi eta jarrera desberdinetako hizlariek).

Beste alde batetik oso adierazgarria izan zen mugimendu feministaren azken aldiko kezkek igandean hartu zuten protagonismoa. Genero kategoriak ematen dituen arazoei buruz aritu ginen eta oso ondo adierazi zuten batzuek eta besteek honi buruz zuten ikuspegia (dauden abantaila eta desabantailak eta erabilera zuzen eta okerrak). Gai honek beste bat ekarri zuen berarekin, genero sistema gainditzeko azken proposamen multzoa den Queer teoria hain zuzen ere. Hemen ere kritikak eta arazoak planteatu ziren eztabaida apur bat berotuz. Azkenik postfeminismoari buruz ere bi hitz egin ziren, aurreko bi gaiekin kateatuta agertu zitzaigulako hau ere. Eta guzti hau ingelesez, frantsesez eta gaztelaniaz! (aldibereko itzulpengintzaren laguntzaz eta euskararen ausentziaz… ea hurrengorako hau hobetzen dugun!). Oso aberasgarria izan zen!

Beraz, jardunaldiak joan dira (erakusketaren katalogoan agertuko dira ponentziak etorri ez zirenentzat) baina erakusketa maiatzaren 4ra arte egongo da. Aurten hogeita hamar urte bete dituen sarein honek gonbidatzen zaituzte erakusketa hau ikustera eta arte feminista ezagutzera, baditu eta haserrearen begirada honek ikustea merezi dutenak.

Amaia

Bertan parte hartu zuen Lourdes Mendezi elkarrizketa egin zioten Berrian